Rối loạn tiêu hoá ở trẻ nhỏ: Những điều phụ huynh cần lưu ý

Hệ tiêu hóa đóng vai trò vô cùng quan trọng trong sự phát triển toàn diện của trẻ, giúp hấp thụ dinh dưỡng và duy trì sức khỏe. Tuy nhiên, rối loạn tiêu hóa có thể ảnh hưởng đến khả năng này, khiến trẻ gặp phải các vấn đề như đau bụng, tiêu chảy hay táo bón. Cùng Vietsunpharma tìm hiểu những lưu ý về rối loạn tiêu hoá ở trẻ để tìm ra cách phòng ngừa và cải thiện tình trạng này nhé.

Các bệnh về rối loạn tiêu hoá hay gặp ở trẻ nhỏ

Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD)

• Định nghĩa: Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là tình trạng axit trong dạ dày trào ngược lên thực quản (ống dẫn thức ăn từ miệng xuống dạ dày), gây ra sự kích ứng niêm mạc thực quản.
• Nguyên nhân: GERD ở trẻ em thường do cơ vòng thực quản dưới (cơ ngăn giữa dạ dày và thực quản) chưa phát triển hoàn thiện, dẫn đến việc đóng mở không đúng lúc, cho phép axit dạ dày trào ngược.
• Hậu quả: Nếu không được kiểm soát, GERD có thể gây ra viêm loét thực quản, khó nuốt, suy dinh dưỡng, ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và tâm lý của trẻ.

Bệnh Celiac

• Định nghĩa: Bệnh Celiac là tình trạng không dung nạp gluten, một loại protein có trong lúa mì, lúa mạch và lúa mạch đen. Khi trẻ ăn gluten, hệ miễn dịch sẽ tấn công nhầm vào niêm mạc ruột non, gây tổn thương và làm giảm khả năng hấp thụ dưỡng chất.
• Nguyên nhân: Bệnh celiac có yếu tố di truyền, trẻ có nguy cơ cao nếu có người thân mắc bệnh này. Ngoài ra, việc tiêu thụ gluten là yếu tố kích hoạt bệnh.
• Hậu quả: Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, bệnh celiac có thể dẫn đến sụt cân, thiếu hụt dinh dưỡng, chậm phát triển và các vấn đề tiêu hóa mãn tính.

Bệnh viêm ruột (IBD)

• Định nghĩa: Bệnh viêm ruột (IBD) là nhóm các bệnh gây viêm mạn tính đường tiêu hóa, bao gồm bệnh Crohn và viêm loét đại tràng. Bệnh này làm tổn thương đường ruột, gây đau bụng, tiêu chảy và các vấn đề tiêu hóa khác.
• Nguyên nhân: IBD có thể xuất phát từ yếu tố di truyền, môi trường và sự hoạt động quá mức của hệ miễn dịch. Khi hệ miễn dịch tấn công nhầm các tế bào trong đường tiêu hóa, gây viêm nhiễm.
• Hậu quả: Viêm ruột có thể gây suy dinh dưỡng, chậm phát triển, thiếu máu, và đôi khi là các biến chứng nặng nề như thủng ruột hoặc ung thư ruột.

Không dung nạp Lactose

• Định nghĩa: Không dung nạp lactose là tình trạng cơ thể không thể tiêu hóa lactose, loại đường có trong sữa và các sản phẩm từ sữa. Điều này xảy ra khi cơ thể thiếu enzyme lactase cần thiết để phân hủy lactose.
• Nguyên nhân: Nguyên nhân chủ yếu là do cơ thể không sản xuất đủ enzyme lactase, điều này có thể là do yếu tố di truyền hoặc do trẻ em bị thiếu enzyme trong một giai đoạn phát triển nhất định.
• Hậu quả: Trẻ không dung nạp lactose có thể gặp phải các vấn đề tiêu hóa như đau bụng, đầy hơi, tiêu chảy nếu ăn phải các sản phẩm chứa sữa.

Viêm thực quản ái toan

• Định nghĩa: Viêm thực quản ái toan là tình trạng viêm thực quản do sự xuất hiện của các tế bào bạch cầu ái toan trong thực quản. Tình trạng này có thể gây ra khó nuốt và các triệu chứng tiêu hóa khác.
• Nguyên nhân: Viêm thực quản ái toan thường liên quan đến các dị ứng thực phẩm hoặc phản ứng dị ứng trong cơ thể, khiến các tế bào ái toan tấn công thực quản.
• Hậu quả: Nếu không được điều trị, viêm thực quản ái toan có thể dẫn đến sẹo trong thực quản, làm thu hẹp đường tiêu hóa, gây khó nuốt và có thể cần phẫu thuật trong trường hợp nghiêm trọng.

Dấu hiệu của rối loạn tiêu hoá ở trẻ nhỏ

“Làm sao tôi biết được con tôi có vấn đề về tiêu hóa?” – đây có lẽ là thắc mắc của rất nhiều bậc phụ huynh. Để nhận biết sớm, cha mẹ cần chú ý đến những dấu hiệu sau đây:

Đau Bụng

• Đau bụng đột ngột hoặc kéo dài, có thể kèm theo cảm giác quặn thắt hoặc đau nhói.
• Cảm giác đầy hơi, trướng bụng.
• Đau bụng thường xuyên có thể làm trẻ quấy khóc, bỏ ăn.
• Cảm giác không thoải mái trong bụng sau khi ăn hoặc khi căng thẳng.

Nôn Trớ (Trào Ngược Dạ Dày)

• Trẻ thường xuyên nôn mửa hoặc trào ngược thức ăn, axit dạ dày lên miệng.
• Cảm giác nóng rát trong cổ họng hoặc ợ nóng.
• Thở khò khè, ho dai dẳng, đặc biệt khi nằm.
• Trẻ khó ngủ, dễ thức giấc vào ban đêm, quấy khóc nhiều.

Tiêu Chảy

• Đi ngoài nhiều lần trong ngày, phân lỏng hoặc nước.
• Bị đau bụng, cảm thấy không thoải mái.
• Trẻ có thể cảm thấy mệt mỏi, mất nước (tiểu ít, môi khô).
• Buồn nôn hoặc nôn có thể đi kèm với tiêu chảy.

Táo Bón

• Trẻ đi tiêu ít hơn bình thường, phân cứng hoặc khô.
• Đau bụng hoặc cảm giác đầy bụng khi đi vệ sinh.
• Trẻ phải rặn mạnh hoặc có thể cảm thấy không đi hết sau khi đi vệ sinh.
• Cảm giác quặn thắt, đau đớn khi đi tiêu.

Biếng ăn sụt cân

• Trẻ sụt cân mà không có lý do rõ ràng hoặc do ăn uống kém.
• Chậm phát triển thể chất và tinh thần, không đạt được các mốc phát triển bình thường.
• Biếng ăn, trẻ có thể trở nên khó chịu hoặc cáu kỉnh khi ăn.
• Trẻ có thể dễ bị mệt mỏi, thiếu năng lượng và hay quấy khóc.

Làm thế nào để cải thiện tình trạng rối loạn tiêu hoá ở trẻ nhỏ?

Rối loạn tiêu hóa ở trẻ em là một vấn đề không thể xem nhẹ, bởi nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng, như suy dinh dưỡng, chậm phát triển hoặc ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe của trẻ. Để cải thiện tình trạng này, cha mẹ cần chú ý đến một số yếu tố sau:

Xây dựng chế độ ăn uống hợp lý và lành mạnh

Một chế độ ăn uống giàu chất xơ, bao gồm nhiều rau củ quả, ngũ cốc nguyên hạt, sẽ giúp hệ tiêu hóa của trẻ hoạt động hiệu quả. Chất xơ không chỉ giúp trẻ phòng ngừa táo bón mà còn hỗ trợ sự cân bằng trong hệ vi sinh vật đường ruột, điều này giúp ngăn ngừa các vấn đề như tiêu chảy hay đầy hơi.

Ngoài ra, giảm lượng chất béo, gia vị cay nóng trong khẩu phần ăn của trẻ cũng rất quan trọng. Các thực phẩm giàu chất béo có thể gây kích ứng dạ dày và làm tăng gánh nặng cho hệ tiêu hóa.

Đặc biệt, việc bổ sung probiotics từ thực phẩm như sữa chua là một lựa chọn tuyệt vời để hỗ trợ cân bằng vi khuẩn trong đường ruột, giúp cải thiện chức năng tiêu hóa và giảm các triệu chứng như đầy hơi, tiêu chảy hoặc táo bón.

Cung cấp đủ nước

Nước là yếu tố quan trọng trong việc duy trì chức năng tiêu hóa khỏe mạnh. Ngoài việc giúp làm mềm phân, nước còn hỗ trợ việc vận chuyển các chất dinh dưỡng qua đường ruột, làm giảm các tình trạng như táo bón và kích thích tiêu hóa.

Sử dụng thực phẩm dễ tiêu hóa

Khi trẻ gặp vấn đề tiêu hóa, cha mẹ nên ưu tiên các loại thực phẩm dễ tiêu hóa và dễ hấp thụ như cháo, súp, hoặc các món ăn nhẹ nhàng. Điều này giúp giảm gánh nặng cho hệ tiêu hóa của trẻ và cải thiện tình trạng sức khỏe chung.

Chú trọng đến thói quen ăn uống

Thói quen ăn uống không khoa học, như ăn quá nhanh hoặc quá no, có thể dẫn đến các vấn đề tiêu hóa ở trẻ. Cha mẹ nên khuyến khích trẻ ăn chậm, nhai kỹ và tránh ăn vặt quá nhiều trong ngày. Những thói quen này sẽ giúp giảm bớt gánh nặng cho hệ tiêu hóa và ngăn ngừa các rối loạn tiêu hóa.

Điều chỉnh lối sống và stress

Căng thẳng cũng là một yếu tố ảnh hưởng không nhỏ đến hệ tiêu hóa. Trẻ em đôi khi có thể cảm thấy căng thẳng vì áp lực học tập hoặc những thay đổi trong cuộc sống. Việc tạo ra một môi trường sống thoải mái, giảm thiểu căng thẳng sẽ giúp trẻ duy trì sức khỏe tiêu hóa tốt hơn.

Khám sức khỏe định kỳ

Để phát hiện sớm những bất thường về tiêu hóa, việc đưa trẻ đi khám sức khỏe định kỳ là rất quan trọng. Những dấu hiệu như đau bụng kéo dài, tiêu chảy hoặc táo bón liên tục không nên bỏ qua, vì chúng có thể là dấu hiệu của các vấn đề nghiêm trọng hơn, cần có sự can thiệp của bác sĩ.

Trên đây là những chia sẻ về những điều cần lưu ý về rối loạn tiêu hoá ở trẻ em. Hi vọng bài biết sẽ giúp các bậc phụ huynh hiểu thêm và nhận biết được những dấu hiệu rối loạn tiêu hoá ở trẻ để cho những biện pháp cải thiện phù hợp. Cảm ơn các bạn đã quan tâm.